Selecteer een pagina

Vuur

Vuur en warmte zijn voor het leven van essentieel belang. Zowel uiterlijk: de zon, als innerlijk: het hart. Innerlijke warmte kan ontstaan door liefde voor iets of iemand en door enthousiasme. Vragen kunnen net als vuurvonken een innerlijk vuurtje wakker maken, waardoor iets nieuws kan ontstaan, net een feniks die uit de as herrijst.  

HET ONTSTAAN

Hieronder beschrijf ik de ontwikkeling van mijn vuur voor  euritmie, euritmietherapie en VIA VITA.

EURITMIE

Eerste vuurvonk door een vraag:.

Toen de euritmie als kunstvorm nog niet bestond, dus ook het woord euritmie nog niet, vroeg Rudolf Steiner aan de schilderes Margaritha Woloshina of zij de voordracht die hij had gehouden over het Johannes Evangelie ook zou kunnen dansen.

Haar antwoord was: ‘Ja, ik denk dat men alles kan dansen.’  Maar zij vroeg niet verder.

Een paar jaar later kwam een moeder naar Steiner en vroeg voor haar dochter een bewegingsberoep. Steiner begon met het meisje de eerste euritmieoefeningen uit te werken en spoedig ontstond ook bij anderen interesse om deze nieuwe vorm van bewegen te leren. Hoe zou deze bewegingskunst gaan heten? Marie Sievers, de vrouw van Steiner, vond dat het woord euritmie (Eu- als prefix in de Griekse taal zoiets als ‘mooi’, ‘evenwichtig’ en rhythmos- ritme), harmonische beweging, het meest beschreef wat het was. Er werden eerste demonstraties gegeven en spoedig volgden eerste opvoeringen. De podiumkunst euritmie was een feit.

De tweede vonk:

Er kwam een vraag naar euritmie op de eerste Vrije School in Stuttgart (D).

Het vak euritmie werd in het lesrooster opgenomen naast de gymnastieklessen, met het doel niet alleen de fysieke lenigheid te bevorderen, maar ook de ziel in de beweging te laten spreken of zingen. Snel daarna werd ook euritmie in de kleuterscholen ingevoerd.

De derde vonk:

Er kwam een vraag naar individuele ondersteuning voor kinderen door euritmie. Door speciale oefeningen konden kinderen geholpen worden beter in hun vel te zitten en zo de leerstof in de andere vakken beter tot zich te nemen. Omdat de oefeningen zo werkzaam bleken, ontstond de volgend vraag:

Kan men met euritmie ook een helende werking uitoefenen bij ziekte?

De vierde vonk:

De euritmietherapie, destijds Heileurythmie genoemd, werd in het leven geroepen.

Tijdens een medische cursus voor artsen werden de euritmisten uitgenodigd de nieuwe oefeningen te demonstreren.

Euritmie werd nu een onderdeel in het therapieprogramma in klinieken en in instellingen voor mensen met een beperking.

Vijfde vonk:

Ook bij de ouder wordende mensen in bejaardenhuizen ontstond de vraag of het niet mogelijk was zittend euritmie te kunnen doen, als het lopen niet meer zo lukte.

De wekelijkse bezoek van een euritmiedocent hoorde bij de mogelijkheden van de tijdsbesteding: euritmie voor bejaarden.

Zesde vonk:

Er ontstond de vraag of het tussendoor doen van euritmieoefeningen in bedrijven een behulpzaam middel zou kunnen zijn om werknemers met eenzijdige bezigheden meer in balans te brengen en de samenwerking op een goede manier te bevorderen.

Bedrijfseuritmie.

Zevende vonk:

Niet zo lang geleden ontstond de vraag of het zinvol zou zijn om euritmie te doen niet alleen om ziekteprocessen richting genezing te leiden, maar preventief de vitaliteit te onderhouden of te versterken: zo werd de Vitaal-euritmie ontwikkeld.

Een ander vuur ontstond door de vraag:

Hoe werkt het? Wat zijn de effecten? Waar en wanneer en hoelang kun je euritmie het beste doen?

Onderzoeksvragen naar euritmietherapie.

Intussen zijn er door verschillende collega’s diverse onderzoeken uitgevoerd.

Er zijn masterwerkstukken geschreven en er worden in samenwerking met de Hogeschool Leiden pilotstudies gedaan. Ook in Duitsland en Zwitserland zijn onderzoeken gaande.

Zo zijn er in de loop der jaren uit de eerste vraag verschillende ‘vuurtjes’ ontstaan, die alleen kunnen branden dankzij het enthousiasme van mensen voor deze kunst- en therapievorm.

EURITMIETHERAPIE

Om iets nieuws in het leven te roepen zijn er bepaalde voorwaarden nodig. Een ervan is warmte.  Zoals het zonlicht helpt om de lente te wekken, de planten tot nieuw leven te helpen, zo is het ook tussen mensen bij het ontwikkelen van nieuwe stappen. Er is enthousiasme nodig om iets nieuws te beginnen.

Mijn enthousiasme voor euritmietherapie ontstond toen ik op een basisschool werkte in Denemarken. De leraren kwamen naar mij met de vraag of ik niet met de euritmie een kind kon helpen, dat in de eerste klas maar niet achter zijn tafeltje kon blijven zitten. Een ander kind kwam helemaal niet toe om zijn opdrachten uit te voeren maar zat maar voor zich uit te staren. Een euritmietherapeute hielp me toen deze vraag aan te gaan. Zij liet me oefeningen zien die ik met de kinderen kon doen. Het individueel werken met de kinderen was bijzonder. De kinderen vonden het heerlijk en het werkte. Het ene kind vond vaker zijn stoel achter zijn tafeltje en ging aan de slag en het andere kind kreeg een iets wakkere blik voor zijn opgaves. Dit wou ik graag leren!

Later hoorde ik dat euritmietherapie ontstond vanuit een vraag van een euritmiste die op de eerste Vrije School in Stuttgart werkte en haar man die arts was. De vraag leidde tot een cursus voor artsen en euritmisten, waar Rudolf Steiner diverse oefeningen liet demonstreren. Die oefeningen waren een begin van de waaier van mogelijkheden die we vandaag kennen.

In mijn verdere leven heb ik diverse cursussen gevolgd om me in de verschillende vakgebieden te bekwamen:

Euritmie als individuele ondersteuning voor kinderen met ontwikkelingsvragen,

Euritmie voor kinderen als ondersteuning bij tandenregulatie,

Euritmie voor mensen met een oogziekte,

Euritmie voor mensen met reumatische klachten,

Euritmie voor mensen met kanker,

Euritmie voor mensen met een afwijkende bloeddruk (te laag of te hoog),

Euritmie voor mensen met hooikoortsklachten,

Euritmie voor mensen met allergieën.

Verder:

Slaapproblemen, Burn-out klachten, angsten, niet lekker in zijn vel zitten,

De vraag zou kunnen zijn: zijn er dan voor alle ziektes euritmieoefeningen? Het antwoord daarop is: ‘Nee, als er een ontsteking of koorts in het spel is, dan liever geen euritmie doen’.

 

VIA VITA

Het zoeken naar een naam voor mijn bedrijf kwam op het moment bij de inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Ik werkte al een tijd als euritmietherapeut, maar nu zou ik zelfstandig als zzp’er mijn bedrijf oprichten. Hoe heet ik dan?

Voor mij is het essentieel dat euritmie met het leven en het levendige te maken heeft.

In de therapievorm begeleid ik mensen een stuk op hun levenspad, met het doel dat zij in staat zijn hun leven weer op een goede manier voort te zetten. De aangeboden euritmieoefeningen worden individueel op maat afgestemd en kunnen begeleiders worden in het dagelijkse leven, een soort ‘bad’, waaruit men nieuwe energie kan opdoen.

VIA VITA – de weg van het leven, is verbonden met beweging. Euritmie brengt de onderweg opgedane stroomversnellingen of stuwingen weer in een goede stroom en verhoogt de conditie om de ene of andere strubbeling onderweg beter te kunnen trotseren.   

Het ontstaan van mijn enthousiasme voor de euritmie en de therapeutische vorm ervan

Al van af schoolkind was de euritmie een geliefde levensbegeleider. Aan de Vrije School in Hannover kon ik samen met mijn klasgenoten op pianomuziek bewegen en in kleine groepjes gedichten door mijn arm- en beenbewegingen uitdrukking geven.

Maar in klas 5 (groep 7) verliet ik de school en lande ik op een gymnasium zonder euritmie. In de bovenbouw, fietsend door de stad zag ik een affiche met een aankondiging van een euritmie-matinee van het Else Klink Ensemble. Deze voorstelling bracht me weer in contact met de Vrije School, waar ik door mijn oude leraar het aanbod kreeg avondcursussen houtsnijden te volgen die eigenlijk voor ouders gedacht waren en vóór schooltijd kon ik meedoen aan een volksdansgroep. Uit deze activiteiten die mijn zeer hoofdige bezigheden bij het examen doen enig evenwicht boden, ontstonden vragen voor de toekomst.

Kon er iets zijn dat mijn interesses kon bundelen?

Dat de samenhangen tussen wiskunde, taal, muziek, menskunde kon zichtbaar maken?

Naar een verblijf in Norwegen, Schotland en West-Afrika besloot ik euritmie te studeren en belande ik in Dornach op de school van Elena Zucculi. Na het eerste jaar begon ik over nieuw in Zweden aan het Rudolf Steiner Seminariet omdat mijn vriend in die tijd uit Zweden kwam. Na vier jaar was ik met een afsluiting op toneel en tournee door Zweden klaar voor een eerste werksituatie. Dat werd Denemarken in een nieuw gestarte Vrije School in Vejle met vijf klassen. Hier kreeg ik de euritmielessen, Duits en handwerken.

Spoedig werd vanuit de leraren de vraag gesteld of ik ook met enkele kinderen met een zorgvraag extra euritmie zou kunnen doen.

Door de hulp van een collega in Aarhus kon ik dat en zag hoe de kinderen ervan voorruit gingen. Ik besloot deze therapeutische kant van de euritmie te leren, maar moest eerst een practicum in de zorg doen.

In Zweden op een instituut voor mensen met een beperking leerde ik niet alleen de verzorging kennen, maar kreeg ook taken als het verzorgen van regie van toneelstukken.

En ik ontmoette mijn man, die daar uit Nederland werk had gevonden.

Na een opleiding euritmietherapie in Stuttgart verhuisden wij naar Nederland en begon ik te werken aan de Michaelshoeve (een instituut voor kinderen beperkingen) onder de vleugels van Eva Engelsman en later in Leiden aan de Rudolf Steiner School. Hier kwam vrij snel wederom de vraag om hulp bij individuele kinderen.

Ook onze drie kinderen werden in die tijd geboren.

In de praktijk van Dr. Walburg-Schmidt, een huisarts die al vele jaren het eerste antroposofische therapeutikum had opgericht onder de naam E.M.A.L. had ik patiëntenwerk. Na zijn overleiden kon ik de praktijk van mijn collega Marieke Demon, die aan het ATL (Antroposofisch Therapeutikum Leiden) werkzaam was, ondersteunen en na een tijd overnemen.

In Haarlem op de Rudolf Steiner School werkte ik eerst als vervanging van Eva Ouwehand en na haar pensionering samen met Cornelis van der Zwet in de individuele ondersteunende euritmie.

Later ben ik op deze school ook weer les gaan geven voor de kleuters en kinderen in klas 1-6 (groep 3-8).

Op deze school ontwikkelde ik een project voor klas 3 (groep 5) als extra steun voor de Rubiconfase (9-11 jaar). 

Aan de Alanus Hochschule bij Bonn(D) haalde ik met dit project mijn masterdiploma.

Er werden ook vanuit het lectoraat antroposofische gezondheidszorg aan de Hogeschool Leiden onderzoeken gestart, waaraan ik mee deed om aan te kunnen tonen dat euritmietherapie werkzaam is.

Zeven jaar maakte ik deel uit van het bestuur van de beroepsvereniging en was ik betrokken als medeoprichtster en collegelid aan de Nederlandse opleiding voor euritmietherapie.

Als internationaal vertegenwoordiger voor NL nam ik deel aan de overkoepelende bijeenkomsten binnen de medische sectie aan het Goetheanum in Dornach (CH).

In Leiden geef ik euritmie-cursussen in Sijthoff, een cultureel ontmoetingshuis, waar ik ook als medeoprichtster deelneem aan het bestuur. 

In 2023 ben ik begonnen pedagogische euritmie lessen te geven voor studenten dans/euritmiedocent aan de Hogeschool Leiden.

Ik hoop nog lang aan deze rode draad van mijn leven te mogen werken.